LXXIII. THE STORMING OF A CITY
Pūblius plūrīs diēs in Germāniā morātus1 in Galliam rediit, et ad Caesaris castra sē contulit. Ille quia molestē ferēbat Gallōs2 eius regiōnis obsidēs dare recūsāvisse et exercituī frūmentum praebēre nōluisse, cōnstituit eīs3 bellum īnferre. Agrīs vāstātīs, vīcīs incēnsīs, pervēnit ad oppidum validissimum quod et nātūrā et arte mūnītum erat. Cingēbātur mūrō vīgintī quīnque pedēs4 altō. Ā lateribus duōsitum, praeruptō fastīgiō ad plānitiem vergēgat; ā quārtō tantum5 latere aditus erat facilis. Hoc oppidum oppugnāre, 6cum opus esset difficillimum, tamen cōnstituit Caesar. Et castrīs mūnītīs Pūbliō negōtium dedit ut rēs 7ad oppugnandum necessāriās parāret.
VINEA
Rōmānōrum autem oppugnātiō est haec.8 Prīmum turrēs aedificantur quibus mīlitēs in summum mūrum ēvādere possint9; vīneae10 fīunt quibus tēctī mīlitēs ad mūrum succēdant; pluteī11 parantur post quōs mīlitēs tormenta12 administrent; sunt quoque arietēs quī mūrum et portās discutiant. Hīs omnibus rēbus comparātīs, deinde 13agger ab eā parte ubi aditus est facillimus exstruitur et cum vīneīs ad ipsum oppidum agitur. Tum turris in aggere prōmovētur; arietibus quī sub vīneīs conlocātī erant mūrus et portae discutiuntur; ballistīs, catapultīs, reliquīsque tormentīs lapidēs et tēla in oppidum coniciuntur. Postrēmō cum iam turris et agger altitūdinem mūrī adaequant et arietēs moenia perfrēgērunt,14 signō datō mīlitēs inruunt et oppidum expugnant.
LXXIV. THE CITY IS TAKEN · THE CAPTIVES ARE QUESTIONED
BALLISTA
Omnibus rēbus necessāriīs ad oppugnandum ā Pūbliō comparātīs, dēlīberātur in conciliō quod cōnsilium 1oppidī expugnandī ineant.2 Tum ūnus3 ex centuriōnibus, vir reī mīlitāris perītissimus, “Ego suādeō,” inquit, “ut ab eā parte, ubi aditus sit4 facillimus, aggerem exstruāmus5 et turrim prōmoveāmus5 atque ariete admōtō simul mūrum discutere cōnēmur.5” 6Hoc cōnsilium cum omnibus placēret, Caesar concilium dīmīsit. Deinde mīlitēs hortātus ut priōrēs victōriās memoriā7 tenērent, iussit aggerem exstruī, turrim et arietem admovērī. Neque oppidānīs8 cōnsilium dēfuit. Aliī ignem et omne genus tēlōrum dē mūrō in turrim coniēcērunt, aliī ingentia saxa in vīneās et arietem dēvolvērunt. Diū utrimque ācerrimē pugnātum est. Nē vulnerātī quidem pedem rettulērunt. Tandem, 9dē tertiā vigiliā, Pūblius, quem Caesar illī operī10 praefēcerat, nūntiāvit partem11 mūrī ictibus arietis labefactam concidisse. Quā rē audītā Caesar signum dat; mīlitēs inruunt et magnā cum caede hostium oppidum capiunt.
TURRES, ARIETES, VINEA
Postrīdiē eius diēī, hōc oppidō expugnātō, 12captīvōrum quī nōbilissimī sunt ad imperātōrem ante praetōrium13 addūcuntur. Ipse, lōrīcā aurātā et paludāmentō purpureō īnsignis, captīvōs per interpretem in hunc modum interrogat:14 Vōs quī estis15?
Interpres. Rogat imperātor quī sītis.
Captīvī. Fīliī rēgis sumus.
Interpres. Dīcunt sē fīliōs esse rēgis.
Imperātor. Cūr mihi tantās iniūriās intulistis?
Interpres. Rogat cūr sibi tantās iniūriās intuleritis.
Captīvī. Iniūriās eī nōn intulimus sed prō patriā bellum gessimus. Semper voluimus Rōmānīs esse amīcī, sed Rōmānī sine causā nōs domō patriāque expellere cōnātī sunt.
Interpres. 16Negant sē iniūriās tibi intulisse, sed prō patriā bellum gessisse. 17Semper sē voluisse amīcōs Rōmānīs esse, sed Rōmānōs sine causā sē domō patriāque expellere cōnātōs esse.
Imperātor. 18Manēbitisne in reliquum tempus in fidē, hāc rebelliōne condōnātā?
Tum vērō captīvī multīs cum lacrimīs iūrāvērunt sē in fidē mānsūrōs esse, et Caesar eōs incolumīs domum dīmīsit.
LXXV. CIVIL WAR BREAKS OUT BETWEEN CÆSAR AND POMPEY · THE BATTLE OF PHARSALIA
Nē cōnfectō1 quidem bellō Gallicō, 2bellum cīvīle inter Caesarem et Pompēium exortum est. Nam Pompēius, quī summum imperium petēbat, senātuī persuāserat ut Caesarem reī pūblicae hostem3 iūdicāret et exercitum eius dīmittī iubēret. Quibus cognitīs rēbus Caesar exercitum suum dīmittere recūsāvit, atque, hortātus mīlitēs ut ducem totiēns victōrem ab inimīcōrum iniūriīs dēfenderent, imperāvit ut sē Rōmam sequerentur. Summā cum alacritāte mīlitēs pāruērunt, et trānsitō Rubicōne4 initium bellī cīvīlis factum est.
Italiae urbēs quidem omnēs ferē 5rēbus Caesaris favēbant et eum benignē excēpērunt. Quā rē commōtus Pompēius ante Caesaris adventum Rōmā excessit et Brundisium6 pervēnit, inde 7paucīs post diēbus cum omnibus cōpiīs ad Ēpīrum mare trānsiit. Eum Caesar cum septem legiōnibus et quīngentīs equitibus secūtus est, et īnsignis inter Caesaris comitātum erat Pūblius.
Plūribus leviōribus proeliīs factīs, tandem cōpiae adversae ad Pharsālum8 in Thessaliā sitam castra posuērunt. Cum Pompeī exercitus esset bis tantus quantus Caesaris, tamen erant multī quī veterānās legiōnēs quae Gallōs et Germānōs superāverant vehementer timēbant. Quōs9 10ante proelium commissum Labiēnus11 lēgātus, quī ab Caesare nūper dēfēcerat, ita adlocūtus est: “12Nōlīte exīstimāre hunc esse exercitum veterānōrum mīlitum. Omnibus interfuī proeliīs13 neque temerē incognitam rem prōnūntiō. Perexigua pars illīus exercitūs quī Gallōs superāvit adhūc superest. Magna pars occīsa est, multī domum discessērunt, multī sunt relictī in Italiā. Hae cōpiae quās vidētis in 14citeriōre Galliā nūper cōnscrīptae sunt.” Haec15 cum dīxisset, iūrāvit sē nisi victōrem in castra nōn reversūrum esse. 16Hoc idem Pompēius et omnēs reliquī iūrāvērunt, et magnā spē et laetitiā, sīcut certam ad victōriam, cōpiae ē castrīs exiērunt.
Item Caesar, animō17 ad dīmicandum parātus, exercitum suum ēdūxit et septem cohortibus 18praesidiō castrīs relictīs cōpiās triplicī aciē īnstrūxit. Tum, mīlitibus studiō pugnae ārdentibus, tubā signum dedit. Mīlitēs prōcurrērunt et pīlīs missīs gladiōs strīnxērunt. Neque vērō virtūs hostibus dēfuit. Nam et tēla missa sustinuērunt et impetum gladiōrum excēpērunt et ōrdinēs cōnservāvērunt. Utrimque diū et ācriter pugnātum est nec quisquam pedem rettulit. Tum equitēs Pompēī aciem Caesaris circumīre cōnātī sunt. Quod19 ubi Caesar animadvertit, tertiam aciem,20 quae ad id tempus quiēta fuerat, prōcurrere iussit. Tum vērō integrōrum impetum21 dēfessī hostēs sustinēre nōn potuērunt et omnēs terga vertērunt. Sed Pompēius dē fortūnīs suīs dēspērāns sē in castra equō contulit, inde mox cum paucīs equitibus effūgit.
LXXVI. THE TRIUMPH OF CAESAR
SIGNIFER
Pompēiō amīcīsque eius superātīs atque omnibus hostibus ubīque victīs, Caesar imperātor Rōmam rediit et 1extrā moenia urbis in campō Mārtiō castra posuit. Tum vērō amplissimīs honōribus adfectus est. Dictātor creātus est, et eī triumphus ā senātū est dēcrētus. 2Quō diē de Gallīs triumphum ēgit, tanta multitūdō hominum in urbem undique cōnflūxit 3ut omnia loca essent cōnferta. Templa patēbant, ārae fūmābant, columnae sertīs ōrnātae erant. 4Cum vērō pompa urbem intrāret, quantus hominum fremitus ortus est! Prīmum per portam ingressī sunt senātus et magistrātūs. Secūtī sunt tībīcinēs, signiferī, peditēs laureā corōnātī canentēs: “Ecce Caesar nunc triumphat, quī subēgit Galliam,” et “Mīlle, mīlle, mīlle, mīlle Gallōs trucīdāvimus.” Multī praedam captārum urbium portābant, arma, omnia bellī īnstrūmenta. Secūtī sunt equitēs, animōsīs atque splendidissimē ōrnātīs equīs vectī, inter quōs Pūblius adulēscēns fortissimus habēbātur. Addūcēbantur taurī, arietēs, 5quī dīs immortālibus immolārentur. Ita longō agmine prōgrediēns exercitus 6sacrā viā per forum in Capitōlium perrēxit.
LICTORES CUM FASCIBUS
Imperātor ipse cum urbem intrāret, undique laetō clāmōre multitūdinis salūtātus est. Stābat in currū aureō quem quattuor albī equī vehēbant. Indūtus 7togā pictā, alterā manū habēnās et lauream tenēbat, alterā eburneum scēptrum. Post eum servus in currū stāns auream corōnam super caput eius tenēbat. Ante currum miserrimī captīvī, rēgēs prīncipēsque superātārum gentium, catēnīs vīnctī, prōgrediēbantur; et vīgintī quattuor līctōrēs8 laureatās fascīs ferentēs et signiferī currum Caesaris comitābantur. Conclūdit agmen multitūdō captīvōrum, quī, in servitūtem redāctī,9 dēmissō vultū, vīnctīs10 bracchiīs, sequuntur; quibuscum veniunt longissimō ōrdine mīlitēs, etiam hī praedam vel insignia mīlitāria ferentēs.
Caesar cum Capitōlium ascendisset, in templō Iovī Capitōlīnō sacra fēcit. Simul11 captivōrum quī nōbilissimī erant, abductī in carcerem,12 interfectī sunt. Sacrīs factīs Caesar dē Capitōliō dēscendit et in forō mīitibus suīs honōrēs mīlitārīs dedit eīsque pecūniam ex bellī praedā distribuit.
Hīs omnibus rēbus cōnfectīs, Pūblius Caesarem valēre13 iussit et quam celerrimē ad vīllam contendit ut patrem mātremque salūtāret.
15Dē rēbus gestīs P. Cornēlī Lentulī hāctenus.
APPENDIX I
DECLENSIONS, CONJUGATIONS, NUMERALS, ETC.
NOUNS
460. Nouns are inflected in five declensions, distinguished by the final letter of the stem and by the termination of the genitive singular.
First Declension—Ā-stems, Gen. Sing. -ae
Second Declension—O-stems, Gen. Sing. -ī
Third Declension—Consonant stems and I-stems, Gen. Sing. -is
Fourth Declension—U-stems, Gen. Sing. -ūs
Fifth Declension—Ē-stems, Gen. Sing. -ē̆ī
461. FIRST DECLENSION. Ā-STEMS
domina, lady Stem dominā- Base domin- | ||||
Singular | Plural | |||
---|---|---|---|---|
TERMINATIONS | TERMINATIONS | |||
Nom. | domina | -a | dominae | -ae |
Gen. | dominae | -ae | dominārum | -ārum |
Dat. | dominae | -ae | dominīs | -īs |
Acc. | dominam | -am | dominās | -ās |
Abl. | dominā | -ā | dominīs | -īs |
a. Dea and fīlia have the termination -ābus in the dative and ablative plural.
462. SECOND DECLENSION. O-STEMS
a. Masculines in -us
dominus, master Stem domino- Base domin- | ||||
Singular | Plural | |||
---|---|---|---|---|
TERMINATIONS | TERMINATIONS | |||
Nom. | dominus | -us | dominī | -ī |
Gen. | dominī | -ī | dominōrum | -ōrum |
Dat. | dominō | -ō | dominīs | -īs |
Acc. | dominum | -um | dominōs | -ōs |
Abl. | dominō | -ō | dominīs | -īs |
1. Nouns in -us of the second declension have the termination -e´ in the vocative singular, as domine.
2. Proper names in -ius, and filius, end in -ī in the vocative singular, and the accent rests on the penult, as Vergi´lī, fīlī.
b. Neuters in -um
pīlum, spear Stem pīlo- Base pīl- | ||||
Singular | Plural | |||
---|---|---|---|---|
TERMINATIONS | TERMINATIONS | |||
Nom. | pīlum | -um | pīla | -a |
Gen. | pīlī | -ī | pīlōrum | -ōrum |
Dat. | pīlō | -ō | pīlīs | -īs |
Acc. | pīlum | -um | pīla | -a |
Abl. | pīlō | -ō | pīlīs | -īs |
1. Masculines in -ius and neuters in -ium end in -ī in the genitive singular, not in -iī, and the accent rests on the penult.
c. Masculines in -er AND -ir
463. THIRD DECLENSION.
CLASSIFICATION | I. Consonant Stems |
1. Stems that add -s to the base to form the nominative singular: masculines and feminines only. 2. Stems that add no termination in the nominitive singular: a. masculines and feminines; b. neuters. |
II. I-Stems. | Masculines, feminines, and neuters. |
---|
464. I. CONSONANT STEMS
1. Nouns that add -s to the base to form the nominative singular: masculines and feminines only
prīnceps, m., chief | mīles, m., soldier | lapis, m., stone | ||
Bases or Stems |
prīncip- | mīlit- | lapid- | |
Singular | TERMINATIONS | |||
---|---|---|---|---|
Nom. | prīnceps | mīles | lapis | -s |
Gen. | prīn´cipis | mīlitis | lapidis | -is |
Dat. | prīn´cipī | mīlitī | lapidī | -ī |
Acc. | prīn´cipem | mīlitem | lapidem | -em |
Abl. | prīn´cipe | mīlite | lapide | -e |
Plural | ||||
Nom. | prīn´cipēs | mīlitēs | lapidēs | -ēs |
Gen. | prīn´cipum | mīlitum | lapidum | -um |
Dat. | prīnci´pibus | mīlitibus | lapidibus | -ibus |
Acc. | prīn´cipēs | mīlitēs | lapidēs | -ēs |
Abl. | prīnci´pibus | mīlitibus | lapidibus | -ibus |
|
||||
rēx, m., king | iūdex, m., judge | virtūs, f., manliness | ||
Bases or Stems |
rēg- | iūdic- | virtūt- | |
Nom. | rēx | iūdex | virtūs | -s |
Gen. | rēgis | iūdicis | virtū´tis | -is |
Dat. | rēgī | iūdicī | virtū´tī | -ī |
Acc. | rēgem | iūdicem | virtū´tem | -em |
Abl. | rēge | iūdice | virtū´te | -e |
Plural | ||||
Nom. | rēgēs | iūdicēs | virtū´tēs | -ēs |
Gen. | rēgum | iūdicum | virtū´tum | -um |
Dat. | rēgibus | iūdicibus | virtū´tibus | -ibus |
Acc. | rēgēs | iūdicēs | virtū´tēs | -ēs |
Abl. | rēgibus | iūdicibus | virtū´tibus | -ibus |
Note. For consonant changes in the nominative singular, cf. § 233. 3.
2. Nouns that have no termination in the nominative singular
a. Masculines and Feminines
cōnsul, m., consul | legiō, f., legion | ōrdō, m., row | pater, m., father | ||
Bases or Stems |
cōnsul- | legiōn- | ōrdin- | patr- | |
Singular | TERMINATIONS | ||||
---|---|---|---|---|---|
Nom. | cōnsul | legiō | ōrdō | pater | — |
Gen. | cōnsulis | legiōnis | ōrdinis | patris | -is |
Dat. | cōnsulī | legiōnī | ōrdinī | patrī | -ī |
Acc. | cōnsulem | legiōnem | ōrdinem | patrem | -em |
Abl. | cōnsule | legiōne | ōrdine | patre | -e |
Plural | |||||
Nom. | cōnsulēs | legiōnēs | ōrdinēs | patrēs | -ēs |
Gen. | cōnsulum | legiōnum | ōrdinum | patrum | -um |
Dat. | cōnsulibus | legiōnibus | ōrdinibus | patribus | -ibus |
Acc. | cōnsulēs | legiōnēs | ōrdinēs | patrēs | -ēs |
Abl. | cōnsulibus | legiōnibus | ōrdinibus | patribus | -ibus |
Note. For vowel and consonant changes in the nominative singular, cf. § 236. 1-3.
flūmen, n., river | tempus, n., time | opus, n., work | caput, n., head | ||
Bases or Stems |
flūmin- | tempor- | oper- | capit- | |
Singular | TERMINATIONS | ||||
---|---|---|---|---|---|
Nom. | flūmen | tempus | opus | caput | — |
Gen. | flūminis | temporis | operis | capitis -is | -is |
Dat. | flūminī | temporī | operī | capitī | -ī |
Acc. | flūmen | tempus | opus | caput | — |
Abl. | flūmine | tempore | opere | capite | -e |
Plural | |||||
Nom. | flūmina | tempora | opera | capita | -a |
Gen. | flūminum | temporum | operum | capitum | -um |
Dat. | flūminibus | temporibus | operibus | capitibus | -ibus |
Acc. | flūmina | tempora | opera | capita | -a |
Abl. | flūminibus | temporibus | operibus | capitibus | -ibus |
Note. For vowel and consonant changes in the nominative singular, cf. § 238. 2, 3.
465. II. I-STEMS
a. Masculines and Feminines
caedēs, f., slaughter | hostis, m., enemy | urbs, f., city | cliēns, m., retainer | ||
Stems | caedi- | hosti- | urbi- | clienti- | |
---|---|---|---|---|---|
Bases | caed- | host- | urb- | client- | |
Singular | TERMINATIONS | ||||
Nom. | caedēs | hostis | urbs | cliēns | -s, -is, or -ēs |
Gen. | caedis | hostis | urbis | clientis | -is |
Dat. | caedī | hostī | urbī | clientī | -ī |
Acc. | caedem | hostem | urbem | clientem | -em (-im) |
Abl. | caede | hoste | urbe | cliente | -e (-ī) |
Plural | |||||
Nom. | caedēs | hostēs | urbēs | clientēs | -ēs |
Gen. | caedium | hostium | urbium | clientium | -ium |
Dat. | caedibus | hostibus | urbibus | clientibus | -ibus |
Acc. | caedīs, -ēs | hostīs, -ēs | urbīs, -ēs | clientīs, -ēs | -īs, -ēs |
Abl. | caedibus | hostibus | urbibus | clientibus | -ibus |
1. Avis, cīvis, fīnis, ignis, nāvis, have the abl. sing. in -ī or -e.
2. Turris has accusative turrim and ablative turrī or turre.
īnsigne, n., decoration | animal, n., animal | calcar, n., spur | ||
Stems | īnsigni- | animāli- | calcāri- | |
---|---|---|---|---|
Bases | īnsign- | animāl- | calcār- | |
Singular | TERMINATIONS | |||
Nom. | īnsigne | animal | calcar | -e or — |
Gen. | īnsignis | animālis | calcāris | -is |
Dat. | īnsignī | animālī | calcārī | -ī |
Acc. | īnsigne | animal | calcar | -e or — |
Abl. | īnsignī | animālī | calcārī | -ī |
Plural | ||||
Nom. | īnsignia | animālia | calcāria | -ia |
Gen. | īnsignium | animālium | calcārium | -ium |
Dat. | īnsignibus | animālibus | calcāribus | -ibus |
Acc. | īnsignia | animālia | calcāria | -ia |
Abl. | īnsignibus | animālibus | calcāribus | -ibus |
466. THE FOURTH DECLENSION. U-STEMS
adventus, m., arrival | cornū, n., horn | |||
Stems | adventu- | cornu- | ||
---|---|---|---|---|
Bases | advent- | corn- | ||
Singular | TERMINATIONS | |||
MASC. | NEUT. | |||
Nom. | adventus | cornū | -us | -ū |
Gen. | adventūs | cornūs | -ūs | -ūs |
Dat. | adventuī (ū) | cornū | -uī (ū) | -ū |
Acc. | adventum | cornū | -um | -ū |
Abl. | adventū | cornū | -ū | -ū |
Plural | ||||
Nom. | adventūs | cornua | -ūs | -ua |
Gen. | adventuum | cornuum | -uum | -uum |
Dat. | adventibus | cornibus | -ibus | -ibus |
Acc. | adventūs | cornua | -ūs | -ua |
Abl. | adventibus | cornibus | -ibus | -ibus |
467. THE FIFTH DECLENSION. Ē-STEMS
diēs, m., day | rēs, f. thing | |||
Stems | diē- | rē- | ||
---|---|---|---|---|
Bases | di- | r- | ||
Singular | TERMINATIONS | |||
Nom. | diēs | rēs | -ēs | |
Gen. | diēī | reī | -ē̆ī | |
Dat. | diēī | reī | -ē̆ī | |
Acc. | diem | rem | -em | |
Abl. | diē | rē | -ē | |
Plural | ||||
Nom. | diēs | rēs | -ēs | |
Gen. | diērum | rērum | -ērum | |
Dat. | diēbus | rēbus | -ēbus | |
Acc. | diēs | rēs | -ēs | |
Abl. | diēbus | rēbus | -ēbus |
468. SPECIAL PARADIGMS
deus, m., god | domus, f., house | vīs, f., strength | iter, n., way | |
Stems | deo- | domu- | vī- and vīri- | iter- and itiner- |
---|---|---|---|---|
Bases | de- | dom- | v- and vīr- | iter- and itiner- |
Singular | ||||
Nom. | deus | domus | vīs | iter |
Gen. | deī | domūs | vīs (rare) | itineris |
Dat. | deō | domuī, -ō | vī (rare) | itinerī |
Acc. | deum | domum | vim | iter |
Abl. | deō | domō, -ū | vī | itinere |
Plural | ||||
Nom. | deī, dī | domūs | vīrēs | itinera |
Gen. | deōrum, deum | domuum, -ōrum | vīrium | itinerum |
Dat. | deīs, dīs | domibus | vīribus | itineribus |
Acc. | deōs | domōs, -ūs | vīrīs, -ēs | itinera |
Abl. | deīs, dīs | domibus | vīribus | itineribus |
a. The vocative singular of deus is like the nominative.
b. The locative of domus is domī.
ADJECTIVES
469. FIRST AND SECOND DECLENSIONS. O- AND Ā-STEMS
a. Adjectives in -us
bonus, good Stems bono- m. and n., bona- f. Base bon- | |||
Singular | |||
---|---|---|---|
MASC. | FEM. | NEUT. | |
Nom. | bonus | bona | bonum |
Gen. | bonī | bonae | bonī |
Dat. | bonō | bonae | bonō |
Acc. | bonum | bonam | bonum |
Abl. | bonō | bonā | bonō |
Plural | |||
Nom. | bonī | bonae | bona |
Gen. | bonōrum | bonārum | bonōrum |
Dat. | bonīs | bonīs | bonīs |
Acc. | bonōs | bonās | bona |
Abl. | bonīs | bonīs | bonīs |
b. Adjectives in -er
līber, free Stems lībero- m. and n., līberā- f. Base līber- | |||
Singular | |||
---|---|---|---|
MASC. | FEM. | NEUT. | |
Nom. | līber | lībera | līberum |
Gen. | līberī | līberae | līberī |
Dat. | līberō | līberae | līberō |
Acc. | līberum | līberam | līberum |
Abl. | līberō | līberā | līberō |
Plural | |||
Nom. | līberī | līberae | lībera |
Gen. | līberōrum | līberārum | līberōrum |
Dat. | līberīs | līberīs | līberīs |
Acc. | līberōs | līberās | lībera |
Abl. | līberīs | līberīs | līberīs |
pulcher, pretty Stems pulchro- m. and n., pulchrā- f. Base pulchr- | |||
Singular | |||
---|---|---|---|
MASC. | FEM. | NEUT. | |
Nom. | pulcher | pulchra | pulchrum |
Gen. | pulchrī | pulchrae | pulchrī |
Dat. | pulchrō | pulchrae | pulchrō |
Acc. | pulchrum | pulchram | pulchrum |
Abl. | pulchrō | pulchrā | pulchrō |
Plural | |||
Nom. | pulchrī | pulchrae | pulchra |
Gen. | pulchrōrum | pulchrārum | pulchrōrum |
Dat. | pulchrīs | pulchrīs | pulchrīs |
Acc. | pulchrōs | pulchrās | pulchra |
Abl. | pulchrīs | pulchrīs | pulchrīs |
470. THE NINE IRREGULAR ADJECTIVES
alius, another Stems alio- m. and n., aliā- f. Base ali- | ||||||
Singular | Plural | |||||
---|---|---|---|---|---|---|
MASC. | FEM. | NEUT. | MASC. | FEM. | NEUT. | |
Nom. | alius | alia | aliud | aliī | aliae | alia |
Gen. | alīus | alīus | alīus | aliōrum | aliārum | aliōrum |
Dat. | aliī | aliī | aliī | aliīs | aliīs | aliīs |
Acc. | alium | aliam | aliud | aliōs | aliās | alia |
Abl. | aliō | aliā | aliō | aliīs | aliīs | aliīs |
ūnus, one, only Stems ūno- m. and n., ūnā- f. Base ūn- | ||||||
MASC. | FEM. | NEUT. | MASC. | FEM. | NEUT. | |
Nom. | ūnus | ūna | ūnum | ūnī | ūnae | ūna |
Gen. | ūnīus | ūnīus | ūnīus | ūnōrum | ūnārum | ūnōrum |
Dat. | ūnī | ūnī | ūnī | ūnīs | ūnīs | ūnīs |
Acc. | ūnum | ūnam | ūnum | ūnōs | ūnās | ūna |
Abl. | ūnō | ūnā | ūnō | ūnīs | ūnīs | ūnīs |
a. For the complete list see § 108.
471. ADJECTIVES OF THE THIRD DECLENSION. I-STEMS
I. THREE ENDINGS
ācer, ācris, ācre, keen, eager | Stem ācri- Base ācr- | |||||
Singular | Plural | |||||
---|---|---|---|---|---|---|
MASC. | FEM. | NEUT. | MASC. | FEM. | NEUT. | |
Nom. | ācer | ācris | ācre | ācrēs | ācrēs | ācria |
Gen. | ācris | ācris | ācris | ācrium | ācrium | ācrium |
Dat. | ācrī | ācrī | ācrī | ācribus | ācribus | ācribus |
Acc. | ācrem | ācrem | ācre | ācrīs, -ēs | ācrīs, -ēs | ācria |
Abl. | ācrī | ācrī | ācrī | ācribus | ācribus | ācribus |
II. TWO ENDINGS
omnis, omne, every, all | Stem omni- Base omn- | |||
Singular | Plural | |||
---|---|---|---|---|
MASC. AND FEM. | NEUT. | MASC. AND FEM. | NEUT. | |
Nom. | omnis | omne | omnēs | omnia |
Gen. | omnis | omnis | omnium | omnium |
Dat. | omnī | omnī | omnibus | omnibus |
Acc. | omnem | omne | omnīs, -ēs | omnia |
Abl. | omnī | omnī | omnibus | omnibus |
III. ONE ENDING
pār, equal Stem pari- Base par- | ||||
Singular | Plural | |||
---|---|---|---|---|
MASC. AND FEM. | NEUT. | MASC. AND FEM. | NEUT. | |
Nom. | pār | pār | parēs | paria |
Gen. | paris | paris | parium | parium |
Dat. | parī | parī | paribus | paribus |
Acc. | parem | pār | parīs, -ēs | paria |
Abl. | parī | parī | paribus | paribus |
1. Observe that all i-stem adjectives have -ī in the ablative singular.